Ճամփորդական նախագիծ
Վայր՝
- ՀՀ Գեղարքունիքի մարզ Արտանիշ թերակղզի, Ճամբարակ համայնք՝ Շողակաթ (Շորժա) գյուղ
Ժամանակահատված՝
- Հուլիս 1 – 2 – 3
Հեռավորությունը Երևանից՝ 136 կմ
Համակարգում՝
- «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր՝
- Համակարգողներ՝ Մերի Գարեգինյան, Արմենուհի Սոկրատունի
Մեկնումը՝ 08:00՝ մեկնում Մայր դպրոցի կայանատեղի
Վերադարձ` 15:00՝ ճանապարհ դեպի Երևան. 19:00 ժամանում` Մայր դպրոցի կայանատեղի
Երթուղին՝
Մեկնում՝ Երևան – Չարենցավան – Հրազդան – Սևան – Շողակաթ – Արտանիշ
Վերադարձ՝ Արտանիշ — Շողակաթ — Սևան – Հրազդան – Չարենցավան — Երևան
Վարորդ՝ Խաչատրյան Արամ 091319536
Մեքենա` 60 CO 077
Տրանսպորտ՝
Սովորողը եռօրյա ճամբարումի համար վճարում է 8000 դրամ
- Սննդի վճարը մեկ անձի համար` 4000 ՀՀ դրամ (երեք օրվա)
- Երթուղային՝ 80000 ՀՀ դրամ,վճարի մի մասը՝կրթահամալիրի աջակցությամբ
Մասնակիցներ՝ Միջին դպրոցի տարատարիք սովորողներ
Անհրաժեշտ իրերի ցանկ՝
- թեթև ուսապարկ, հարմար արշավական կամ սպորտային հագուստ, տաք հագուստ, փոխնորդ հագուստ և կոշիկներ, արևապաշտպան քսուկ, միջատների դեմ կանխարգելող քսուկ
- Քնապարկ, տաք ծածկոց խարույկի մոտ նստելու համար
- գիշերազգեստ և հողաթափեր
- հիգենայի պարագաներ
- բրդուճներ, ջուր առաջին օրվա համար
- սեղանի ինտելեկտուալ խաղեր
- Եթե սովորողը նվագում է ինչոր երաժշտական գոծիք կարող է վերցնել իր հետ
- լողազգեստ
- արշավական քայլքի փայտիկներ
- Մեկ անգամյա օգտագործման բաժակ, ափսե, պատառաքաղ և գդալ
- Լապտեր – լուսարձակ
- Էներգիակուտակիչ (power bank charger)
- Աղբի տոպրակ, ձեռնոցներ
- Եթե ունեք անձնական վրան, կարող եք բերել
Ամառային ճաշացանկ Արտանիշի արշավախմբային ճամբարի համար
Նպատակ՝
- Տարածաշրջանի ճանաչողություն, խնդիրների հետազոտություն (լճի շրջակայքի բնակավայրերի ճանաչում)
- Սևանա լճի բնապահպանական խնդիրներ (լիճ թափվող գետեր, դուրս եկող գետ)
- Արշավախմբային ապրելակերպի հմտությունների յուրացում
- լող
- ինքնավարություն
- բարձունքի հաղթահարում (Շշասարի կամ Արտանիշ)
- Վարդավառի ծեսի իրականացում
Ճամբարի ուղղությունները՝
- Երաժշտածիսական
- Կինոդիտում
- բարձունքի հաղթահարում
- բնապահպանական
- մարզական
- հետազոտական
- տեխնոլոգիական
Հայրենագիտական կանգառներ՝
- Սևանավանք
- Ժայռոտ պատ
- Պորտ Այաս՝ Կիլիկիա առագաստանավ
- Սևանի երկրագիտական թանգարան
Անհրաժեշտ նյութեր/գործիքներ՝
- Երաժշտական գործիքներ (փողային, հարվածային գործիքներ, ծնծղաներ և այլն, ինքնաշեն շրխկան-հարվածայիններ, երաժշտական գործիքներ):
- Իրականացվոց ծեսերի պարագաներ (ցորենի հասկ, անթառան ծաղիկներ, մաղ, քող, գունավոր և ոչ գունավոր թելեր, ժապավեններ, պարաններ (տարբեր չափերի), սպիտակ կտոր, ծառի փայտ, ռեզին, և այլն)։
Արդյունք` սովորողների բլոգներում` պատումների, տեսաֆիլմերի, նկարաշարերի տեսքով։
Մեթոդներ.
- Համագործակցային
- խմբային
- հետազոտական, և այլն:
Իրականացվող ծես՝
- Անձրևաբեր ծեսի ներկայացում — ուսուցում
- Անձրևաբեր ծեսի երգերի, պարերգերի ուսուցում
- Վարդավառի ծեսի իրականացում
- Վարդավառի ծեսի ներկայացում — ուսուցում
- Վարդավառի ծեսի երգերի, պարերգերի ուսուցում
- Ազգային խաղերի փոխանցում
- Ծիսական իրերի պատրաստում
Նախագծի երաժշտածիսական իրականացման ընթացքը՝
- Վարդավառի ծաղկեփնջերի պատրաստում
- Ծիսական երգերի և պարերգերի ուսուցում
- Ճակտոցների, փուշիների պատրաստում
- Ծիսական տիկնիկների պատրաստում
- Նուրի տիկնիկի պատրաստում
- Բուկլե Բարանի պատրաստում
- Խաղերի իրականացում
- Խաղերի առարկանների պատրաստում
Տոների մասին տես ներքևում՝
Ծրագիր՝
Օրակարգ`
Հուլիս 1
- 08:00՝ մեկնում Մայր դպրոցի կայանատեղի
- 09.30՝ կանգառ Սևանավանք
- 11:00՝ կանգառ ժայռաբեկորի մոտ (երկրաբանական հատուկ նշանակության տարածք), բրդուճային ընդմիջում
- 12։00՝ կանգառ Պորտ Այաս հանգստի և արվեստի կենտրոն
- 13:00` ժամանում Արտանիշի ճամբարատեղի, ծանոթացում ճամբարատեղիին
- 14:30` ճաշ
- 15:00՝ հանգիստ
- 16:00՝ անվտանգ լող
- 17:00՝ թիմային խաղեր
- 18:30՝ մայրամուտը լողափին, պլեներային գործունեություն
- 19:00՝ երաժշտական պարապմունք (Սովորում ենք Վարդավառի պարերգեր, հարվածային նվագել, պար և երգ)
- 20:00 ընթրիք
- 20:30՝ խարույկ, երգ, պար
- 22:00՝ քուն
Հուլիս 2
- 07:00՝ վեր կաց, հիգիենա, շարային ներկա-բացակա, մարմնամարզություն
- 08:00՝ բարձունքի հաղթահարում դեպի Արտանիշ
- 10։00՝ նախաճաշ
- 11:00՝ միասնական լող
- 15:00՝ ճաշ
- 16:00՝ անվտանգ լող
- 17:00՝ թիմային խաղեր
- 18:30՝ մայրամուտը լողափին, պլեներային գործունեություն
- 19:00՝ երաժշտական պարապմունք (Սովորում ենք Վարդավառի պարերգեր, հարվածային նվագել, պար և երգ)
- 20:00 ընթրիք
- 20:30` կինոդիտում
- 21:30՝ խարույկ, երգ, պար
- 22:00՝ քուն
Հուլիս 3
- 07:00՝ վեր կաց, հիգիենա, շարային ներկա-բացակա, նախավարժանք
- 08:00՝ նախաճաշ
- 09:30՝ տարածքի մաքրություն
- 10:00՝ անվտանգ լող
- 11:30՝ ճաշ
- 12:00՝ նոր խմբի դիմավորում
- 13:00՝ միասնական անվտանգ լող` սովորողները սովորեցնում են լողալ
- 14:00՝ վերադարձ դեպի Երևան
- 15:00՝ կանգառ Սևան քաղաքի Երկրագիտական թանգարան
- 18:00` ժամանում Մայր դպրոցի կայանատեղի
Մասնակիցներ՝
- Մինասյան Քրիստինե 7․5
- Խալաթյան Արփի 7․2
- Ավետիսյան Յանա 7․2
- Բազիկյան Արթուր 6.6
- Մամյան Հայկ 6.3
- Սարդարյան Նվեր 6.6
- Ամիրյան Անահիտ 7․5
- Բաղդասարյան Մարի 7․9
- Մովսիսյան Միլենա 7․3
- Ամիրխանյան Ստեփան 7․9
- Ամիրխանյան Կատրին 9տ (Ստեփանի քույր)
- Միքայելյան Արայիկ 9.7
- Միքայելյան Սյուզի (Արայիկի քույր)
- Միքայելյան Ռաֆայել (Արայիկի եղբայր)
- Հովհաննիսյան Ալեքսանդր (Արայիկի եղբայր)
- Ասլանյան Գոռ (Արայիկի եղբայր)
- Մկրտչյան Ալեն 6.3
- Մկրտչյան Ալիսա 12.3
- Կայայան Մուշեղ 6.3
Ազգային երգեր,պարերերգեր և խաղեր՝
Ծրագիր՝
- Վարդավառը գալիսա
- Հա՜յ Վարդավառ
- Վարդն ի բացվե
- Վարդավառ է
- Ալ խնձոր
- Սոնա յար
- Ա՜խ Սոնա յար
- Ախ Նինար
- Հա՜յ, Նուբար
- Ճլորթու երգ
- Ջան Վարդավառ,Վարդավառ
- Վարդավառի կիրակին
- Մանթաշի ձորում
- Վահե
- Ախպրի Ճամփին
Պարեր՝
Ազգային խաղեր՝
- Ջղլախտի
- Խնձորագլոր
- Ճլորթի
- Լարախաղաց կամ Փահլեվանի խաղ
- ջրախաղ, կրակի շուրջ
- Նետ և աղեղ
- Պարսատիկ
- Կոխ
- Լուլ ու փետ, չլիկ դաստա կամ կտափայտ
Վարդավառի ասիկներ՝
Վարդավառը հասել ա,
Բան ու գործս թարսել ա,
Թե սիրում ես, ջուր շաղ տուր,
Կրակըս թեժացել ա:
Վարթեվորի իր օրն ա,
Որդին հորը չի մոռնա,
Ով իմ սիրածն ինձ չտա,
ՍԱ շան նման թող ոռնա:
էս գիշեր, անուշ գիշեր,
Իջնենք չայիրներ, բռնենք մեր պարը,
Ելնենք սարը, բռնենք բոլորի պարը,
Սարեր, ետ գնացեք, տուն գա իմ յարը:
Նոյ նահապետի տեսարանը
Հանգերգը՝
Մենակատար՝Ջրերը քաշվել են,
խումբը’ ջուր, ջուր, ջուր, ջուր,
Մասիսը բացվել է,
խումբը’ Մա՛սիս, Մա-սիս, Մա՛սիս, Մա՛սիս
Աղավնին ետ է եկել, (այս պահին աղավնիները թռցնում են)
խումբը’ եկել է, եկել է, եկել է, եկել է,
Նոյը արդեն իջել է,
խումբը’ Նոյ, Նոյ, Նոյ, Նոյ
Կյանքը նորոգվել է,
խումբը’ տես, տես, տես, տես,
Աշխարհը շենացել է,
խումբը’ շեն, շեն, շեն, շեն
Մարդիկ մեղմացել են,
խումբը’ մարդ, մարդ, մարդ, մարդ
Արևը ջերմացել է ( հասկեր են շպրտում դեպի արևը)
խումբը’ ա՛րև, ա՛րև, ա՛րև, ա՛րև
Հողը հարստացել է
խումբը’ հող, հող, հող, հող
Ցորենը հասունացեւ է (ցորենի հասկից խաչ-բուռերը
դրվում Են Նոյի առաջ),
խումբը’ ցո-րեն, ցո-րեն, ցո-րեն, ցո-րեն,
Խաղողը քաղցրացել է,
խումբը’ խա՛ղող, խա՛ղող, խա-ղող, խա-ղող
Գինին հորդացել է,
խումբը’ գի՛նի, գի՛նի, գի՛նի, գի՛նի
Նռենին շիկացել է,
խումբը’ նուռ, նուռ, նուռ, նուռ
Ջրերը վարարել են, (միմյանց և հավաքվածների վրա ջուր Են լցնում)
խումբը’ ջուր, ջուր, ջուր, ջուր…
Երգերի տեքստեր՝
Ջան Վարդավառ, Վարդավառ
Տղան — Սյ սիրուն աղջիկ,
Դրախտի ծաղիկ
Դուրս արի տեսնեմ,
Տեսքիդ կարոտ եմ:
(Խումբը)
Ջան Վարդավառ, Վարդավառ,
Մեր դռանը ոսկի ծառ…
Ա ղ ջիկը. Այ խելառ տղա,
Վարդերի վրա
Իսկի չե ՞ս քնել,
Երազ չե ՞ս տեսել:
(Խումբը) Ջան Վարդավառ, Վարդավառ,
Ոսկի բլբուլ վարդին թառ…
Տղան — Այ երազ աղջիկ,
Դրախտի ծաղիկ,
Մի պաչ տուր ինձի,
Շարավ եմ քեզի:
(Խումբը) Ջան Վարդավառ, Վարդավառ,
Վարդ եմ քաղել քեզ համար…
Աղջիկը — Այ ծարավ տղա,
Գիշեր լուսնկա;
Բլբոզի երգով,
Չե՞ս հարբել գինով:
(Խումբը) Ջան Վարդավառ, Վարդավառ,
Թե տղա ես, արի տար:
Խմբապարի երգ — Սոնա յար
Սոնա յա-ր, Սոնա յա-ր,
Սոնա սիրուն, Սոնա յա-ր…
Վարդավառը գալիս ա,
Սոնա սիրուն, Սոնա յա՛ր,
Շաղիկը ցնծալիս ա,
Սոնա յա-ր, Սոնա յա-ր…
Կանաչ արտի բաղում ես,
Սոնա յա-ր, Սոնա յար,
Պարի միջին խաղում ես,
Սոնա սիրուն, Սոնա յար,
Կաքավի տես սուրալով,
Սոնա յար, Սոնա յար,
Տղաներին դաղում ես,
Սոնա սիրուն, Սոնա յար…
Սիրուն աղջիկ նազ ունես,
Սոնա յար, Սոնա յար,
Թագավորի սազ ունես,
Սոնա սիրուն, Սոնա յար…
Թագավորին ի ՞նչ անեմ,
Սոնա յար, Սոնա յար,
Դու իմ սրտում թագուհի,
Սոնա սիրուն, Սոնա յար…
Հայ ժողովրդական պարերգ՝ «Վարդավառի կիրակին»
Աղջի, բուռ’ըմ հատիկ տուր,
Վարդ եմ քաղե Վարդավառի կիրակին:
Աչքիդ տըկով մըտիկ տուր,
Ես չեմ ելնի սարը շոգուն, կրակին:
Վարդ եմ քաղե Վարդավառի կիրակին,
Ես չեմ ելնի սարը շոգուն, կրակին:
Երդիկը պայ ես մտե,
Վարդ եմ քաղե Վարդավառի կիրակին,
Ընձեն ջոկ յար ես գտե,
Քու սեր ընկե մըջ իմ սրտի կըրակին:
Ընձեն ջոկ յար ես գտե,
Քու սերն ընկե մըջ իմ սրտի կըրակին:
Քանի խրձեր շաղերով,
Վարդ եմ քաղե Վարդավառի կիրակին,
Կապեցի ես խաղերով,
Ես չեմ ելնի սարը շոգուն, կրակին:
Վարդ եմ քաղե Վարդավառի կիրակին,
Ես չեմ ելնի սարը շոգուն, կրակին:
Սարի սելվոր է յարըս,
Վարդ է բացվե Վարդավառի կիրակին,
Խաչի քավոր է յարըս,
Քու սերն ընկե մըջ իմ սըրտի կըրակին:
Խաչի քավոր է յարըս,
Քու սերն ընկե մըջ իմ սըրտի կըրակին:
Վարդ եմ քաղե Վարդավառի կիրակին,
Ես չեմ ելնի սարը շոգուն, կրակին:
Դարդոտ գիշեր դուրս ելա,
Վարդ եմ քաղե Վարդավառի կիրակին,
Թուխ ամպն անուշ կը ցոլա,
Ես չեմ ելնի սարը շոգուն, կրակին:
Բարի լուսուն դուրս ելա,
Վարդ է բացվե Վարդավառի կիրակին,
Աղվոր կտրիճ’ըմ տեսա,
Քու սերն ընկե մըջ իմ սըրտի կըրակին:
Վարդ եմ քաղե Վարդավառի կիրակին,
Ես չեմ ելնի սարը շոգուն, կրակին:
Հա՜յ, Վարդավառ
Հա՜յ, Վարդավառ, Վարդավառ,
Վիճակն էկավ, Վարդավառ,
Վիճակի խաղ ասողին,
Բաղդը բացվավ, Վարդավառ:
Հա՜յ, Վարդավառ, Վարդավառ,
Վիճակն էկավ, Վարդավառ,
Վարդավառը գալիս ա,
Ծաղիկը ցնծալիս ա:
Հա՜յ, Վարդավառ, Վարդավառ,
Վիճակն էկավ, Վարդավառ,
Այ ծաղիկ կանչող աղջիկ,
Ձենըդ ծըլվըլալիս ա:
Հա՜յ, Վարդավառ, Վարդավառ,
Վիճակն էկավ, Վարդավառ,
Կանաչ տեղը բաղում եմ,
Բաղի միջին խաղում եմ:
Հա՜յ, Վարդավառ, Վարդավառ,
Վիճակն էկավ, Վարդավառ,
Կաքավի պես սորալով,
Տըղաներին դաղում եմ:
Վարդավառ է
Վարդավառ է, վարդավառ է,
Երկինքը արեգան է,
Վարդավառ է, վարդավառ է,
Արևը կամար կապել է,
Ջա՜ն, Վարդավառ, ջա՜ն, Վարդավառ,
Ոսկի բլբուլն է վարդին թառ:
Վարդավառը գալիս ա
Վարդավառը գալիս ա,
Լուսամուտին կարմիր խնձոր շարել եմ, շարել եմ,
Ծաղիկը ցնծալիս ա,
Տո՛, շան տղա քեզնից լավին ճարել եմ, ճարել եմ:
Վարդ եմ քաղել մաղերով,
Լուսամուտին կարմիր խնձոր շարել եմ, շարել եմ,
Վեր եմ դրել շաղերով,
Տո՛, շան տղա քեզնից լավին ճարել եմ, ճարել եմ:
Խնձոր ես ծառի վրա,
Լուսամուտին կարմիր խնձոր շարել եմ, շարել եմ,
Ծաղիկ ես սարի վրա,
Տո՛, շան տղա քեզնից լավին ճարել եմ, ճարել եմ:
Խնձոր քցի, ֆռֆռաց,
Լուսամուտին կարմիր խնձոր շարել եմ, շարել եմ,
Թուշդ պաչի, մռմռաց,
Տո՛, շան տղա քեզնից լավին ճարել եմ, ճարել եմ:
Ծառի կանաչ տերևը,
Լուսամուտին կարմիր խնձոր շարել եմ, շարել եմ,
Յարիս թել, թել մազերը,
Տո՛, շան տղա քեզնից լավին ճարել եմ, ճարել եմ:
Կապուտ էր մանուշակը,
Լուսամուտին կարմիր խնձոր շարել եմ, շարել եմ,
Բուսել է քարի տակը,
Տո՛, շան տղա քեզնից լավին ճարել եմ, ճարել եմ:
Բախչա ունեմ, մեջը լիքը վարդերով
Վարդ է բացվե առավոտվան խաղերով,
Իմ յար բաղջեն վարդ կը քաղե մաղերով,
Վարդն է բացվե Վարթեվորի կիրակին,
Քո սերն ընկէ մեջ իմ սրտի պուրակին:
Բախչա ունեմ, մեջը լիքը վարդերով,
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով,
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով,
Ղրկեմ յարիս առավոտյան շաղերով:
Վարդ եմ քաղել մաղերով,
Բախչա ունեմ, մեջը լիքը վարդերով,
Վեր եմ դրել շաղերով,
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով:
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով,
Ղրկեմ յարիս առավոտյան շաղերով:
Բախչի միջի բարն անուշ,
Բախչա ունեմ, մեջը լիքը վարդերով,
Սիրած յարի պագն անուշ,
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով:
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով,
Ղրկեմ յարիս առավոտյան շաղերով:
Այ տղա, բաղի միջին,
Բախչա ունեմ, մեջը լիքը վարդերով,
Ոտներդ շաղի միջին,
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով:
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով,
Ղրկեմ յարիս առավոտյան շաղերով:
Նստել ես հատիկ պատիկ,
Բախչա ունեմ, մեջը լիքը վարդերով,
Աչքերդ նռան հատիկ,
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով:
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով,
Ղրկեմ յարիս առավոտյան շաղերով:
Բախչա ունեմ, մեջը լիքը վարդերով,
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով,
Գնամ, քաղեմ, իմ բարալիկ մատներով,
Ղրկեմ յարիս առավոտյան շաղերով