Վայր՝ Հյուսիսային դպրոց — պարտեզ, Արտասահման
Ժամանակահատված` Նյոեմբերի 20 — դեկտեմբերի 29
Մասնակիցներ` Հյուսիսային դպրոց — պարտեզի 5 — 6 տարեկանների սովորողներ

Նպատակ`

• Ազգային տոնի փոխանցում, իրականացում
• Ընտանիքի ընդգրկում ուսումնական ընթացքի մեջ

Խնդիրներ`

• Ուսումնական նյութի յուրացում
• Ամանորի ծեսի կայացում
• Հեքիաթի ու հավատի փոխանցում

Ընթացքը

• տարբեր աղբյուրներից ուսումնասիրում են Ամանորի ծեսի պատմությունը,
• Սովորում են Ամանորի բարեմաղթանքներ,
• համակարգում են հիմնական գործողությունները,
• սովորում են Ամանորյա ազգային ծիսական երգեր։

Արդյունքները

մասնակիցները կիմանան

• ազգային ծեսեր
• ազգային սովորույթներ
• ազգային ավանդական պարեր
• հայկական ժողովրդական, ծիսական երգեր, խաղերգեր
• ժողովրդական, ծիսական խաղերը

կկարողանան

• երգել հայկական ժողովրդական և ծիսական երգեր,
• համացանցից, այլ աղբյուրներից ծեսին վերաբերվող նյութեր գտնել,
• ծեսին նոր կյանք տալ

կլինեն

• ծեսը իմացող ակտիվ մասնակից, փոխանցող, տարածող:

Արդյունք

Նկարել, տեսագրել, գրի առնել աշխատանքի ընթացքը, ներկայացնել Հյուսիսային դպրոց — պարտեզի ենթակայքում, կրթահամալիրի կայքում՝ ֆիլմի, ֆոտոպատումի, նկարագրության տեսքով:

Ծրագիր`

• ՓԱԹ, ՓԱԹ, ՓԱԹԻԼՆԵՐ
• ՏՈՆԱԾԱՌ ՋԱՆ
• ԱՅ ՔԵԶ, ԱՅ ՔԵԶ ՏՈՆԱԾԱՌ
• Նոր տարվա հանդես
• ԲԱՍԵՆ ԲԱՐԻ
• Զար զընգը, Կոմիտաս վարդապետ

Ավետիսներ՝

• Ավետիս
• Այօր տոն է հայտնության
• Մելքոն Գասպար

Ծնողական համայնքի հետ ուսուցանվող նյութեր։

• Քրիստոս ծընավ

Պարեր՝

• Թամզարա
• Փափուռի
• Բուլուլ

Տեքստեր՝

ՓԱԹ, ՓԱԹ, ՓԱԹԻԼՆԵՐ

Ամպը բացեց դուռը մեծ,
Փաթիլները թափվեցին,
Երգով, պարով, ծիծաղով
Ճյուղերին նստոտեցին:

Կրկներգ
Փաթ, փաթ, փաթիլներ,
Երգող, պարող փաթիլներ:

Քամին եկավ պարելով,
Փաթիլին խուտուտ տվեց,
«Հա, հա, հա, հա» երգելով՝
Փաթիլներին թռցրեց:

Կրկներգ
Փաթ, փաթ, փաթիլներ,
Երգող, պարող փաթիլներ:

Իրար վրա շարվեցին,
Մի մեծ բլուր կազմեցին,
Քամին սուլեց, պտտվեց,
«Փաթիլներով պար» բռնեց:

Կրկներգ
Փաթ, փաթ, փաթիլներ,
Երգող, պարող փաթիլներ:

ԲԱՍԵՆ ԲԱՐԻ

Բասեն բարի, Բասեն բարի,
Հա՛յ Նուբարի, ջա՛ն Նուբարի,
Տղա՛, արի, բռնե, պարի,
Հա՛յ Նուբարի, ջա՛ն Նուբարի, Նուբարի:

Բասեն բարի, Բասեն բարի,
Հա՛յ Նուբարի, ջա՛ն Նուբարի,
Աղջի, արի, բռնե, պարի,
Հա՛յ Նուբարի, ջա՛ն Նուբարի, Նուբարի:

Երկու գնա, երեք արի,
Հա՛յ դոմբարի, ջա՛ն դոմբարի,
Տղա, արի, բռնե, պարի,
Հա՛յ դոմբարի, ջա՛ն դոմբարի, դոմբարի:

Արի՝ խաղանք էս դոմբարին,
Բասեն բարի, Բասեն բարի,
Ինչքան ուրախ է էս տարին,
Հա՛յ դոմբարի, ջա՛ն դոմբարի, դոմբարի:

ՏՈՆԱԾԱՌ ՋԱՆ

Տոնածառ ջան, տոնածառ
Ի՜նչ սիրուն ես ու պայծառ,
Էս ի՜նչ լավն է, էս ի՜նչ լավն է,
Չորս կողմը լույս ու փայլ է:

Կարմիր աստղ գագաթին,
Ծառի տակ՝ Ձմեռ պապին,
Էս ի՜նչ լավն է, էս ի՜նչ լավն է,
Չորս կողմը լույս ու փայլ է:

ԱՅ ՔԵԶ, ԱՅ ՔԵԶ ՏՈՆԱԾԱՌ

Այ քեզ, այ քեզ տոնածառ,
Համով, հոտով տոնածառ,
Զարդարել ենք տոնածառ,
Քաղցրահամ ու շատ պայծառ:

Քաղցր չամիչ, համեղ նուշ,
Տանձ ու խնձոր քաղցրանուշ,
Չրեր մրգեր, դեղձ ու նուռ ,
Ու մի կոկոս անչափ լուռ:

Այ քեզ, այ քեզ տոնածառ,
Համով, հոտով տոնածառ,
Զարդարել ենք տոնածառ,
Քաղցրահամ ու շատ պայծառ:

Գաթա ու տորթ ենք բերել,
Փայլուն խաղող ենք շարել,
Երգեր հազար, հազար միրգ,
Քեզ ականջօղ ենք արել:

Այ քեզ, այ քեզ տոնածառ,
Համով, հոտով տոնածառ,
Զարդարել ենք տոնածառ,
Քաղցրահամ ու շատ պայծառ:
Մրգով, գաթով, շատ համեղ,
Տանածառ ես, թե սկուտեղ:

Նոր տարվա հանդես

Պատրաստել ենք մենք նոր տարվա հանդես,
նոր տարվա հանդես, նոր տարվա հանդես,
Հագուստներ ունենք, դիմակներ պես-պես,
դիմակներ պես-պես, դիմակներ:

Հյուր կգա շուտով ձմեռ պապին,
Ներս կգա` մեծ պարկը շալակին,
Ձյունանուշն էլ` երգը շուրթերին,
Շուրջը կխմբի ժիր մանուկներին:

Թիկ թակ մանուկներ մեծ շրջան բացեք,
մեծ շրջան բացեք, մեծ շրջան բացեք,
Ինչպես զանգակներ, զանգակներ ուրախ,
երգով ու պարով զնգացեք:

Զարդարել ենք մենք եղևնին պայծառ,
Տոնածառը մեր, տոնածառը մեր,
Դուրսը`ձյուն-ձմեռ, իսկ ներսում պայծառ,
Իսկ ներսում` անթիվ ծաղիկներ:

Զար զընգը, Կոմիտաս վարդապետ

Զար զընգը, զար զընգը, թող զնգա,
Զար զընգը, զար զընգը, թող զնգա:
Պարենք գիշեր լուսընկա,
Պարենք գիշեր լուսընկա:

Էս գիշեր, լուսնյակ գիշեր,
Զար զընգը, զար զընգը, թող զնգա:
Ձյունն էկել, գետին նախշել,
Զար զընգը, զար զընգը, թող զնգա:

Էլի պարը բոլորավ,
Զար զընգը, զար զընգը, թող զնգա:
Յարս միջին մոլորավ:
Պարենք գիշեր լուսընկա:

Զար զընգը, զար զընգը, թող զնգա,
Զար զընգը, զար զընգը, թող զնգա:
Պարենք գիշեր լուսընկա,
Պարենք գիշեր լուսընկա:

Ավետիս

Այսօր տոն է սուրբ ծընընդյան,ավետիս,
Ձեր սընդուկներ լեցվին հացով,ավետիս,
Ձեր ոչխարներ գային ջոկով,ավետիս,
Ձեր կարասնին լեցվին գինով,ավետիս,
Ձեր քոցոնին գային ջոկով,ավետիս,
Ձեր խորոզնին կանչեն ձենով,ավետիս,
Ձեր ճուկն ու թաս երթան ու գան,ավետիս,
Ծառ խընկենի,արմավենի,ավետիս,
Ձեր մանչերուն Աստված օրհնե,ավետիս:

Այօր տոն է հայտնության

Այսօր տոն է հայտնության
Տէառն մերո Հիսուսի,
Երգենք մանկունք գեղեցիկ
Տանք Ավետիս աշխարհին:

Ելե Կաղանդ է եկել
Բալա Մելիքն է եկել
Ինչ է բացել թոնրի շուրջ
Բուրդ ու բամբակ, աբրշում:

Կաղանդ բաբան եկավ
Խաղալիքներ մեզ բերավ
Օրեր առաջ կսպասեինք
Էսպես նվերներ երազեինք:

Պոլսո ավետիս՝ Մելքոն Գասպար

Մելքոն Գասպար և Բաղդասար Ավետիս
Քրիստոս ծնավ և հայտնեցավ ավետիս:
Եփե մայրիկ եփե թանելի փլավ,
Հիմա պապան կու գայ անոթի ծարավ,
Հայրիկին բասթոնը ժամը մնացեր,
Մամային աչքերը բոլոր մնացել:

Քրիստոս ծընավ

Քրիստոս ծընավ և հայտնեցավ։(3×)

Այսօր տոն է սուրբ Ծննդյան,ավետիս
Տյառըն մերո և հայտնության,ավետիս։
Այսօր արևն արդարության,ավետիս
Երևեցավ ի մեջ մարդկանց,ավետիս։
Այսօր սուրբ Կույսն անապական,ավետիս
Ծնավ եբեր զանմահ Արքայն,ավետիս։