Չորեքշաբթի վաղ առավոտյան սկսվում էր հիմնական ծեսի`վիճակի նախապատրաստությունը, որի պատճառով էլ հաճախ տոնը կոչվում էր «Վիճակ»: Նույն չորեքշաբթի օրը կանայք, ի պատիվ «ծաղկամոր», խուսափում էին բազում աշխատանքներից՝ հույս ունենալով, որ նա հեռու կպահի իրենց երեխաներին «ծաղիկ» և «կարմրուկ» հիվանդություններից:
Այս ամենը կապված է մի շատ հետաքրքիր ավանդության հետ, որի համաձայն Ծաղկամայրը Վարվառե անունով կույս է, որին քրիստոնեությունը ընդունելու պատճառով հետապնդել է իր կռապաշտ հայրը, և նա, Արևմտյան Հայաստանից փախչելով, եկել հասել է մինչև Աշտարակի մոտ գտնվող Արայի լեռը, այնուհետև թաքնվել նրա այրերից մեկում: Սակայն աղջկա հետքերով գնացած հայրը շրջակայքում իրենց ոչխարները արածող հովիվների մատնությամբ հասել է աղջկան և հուսահատ Վարվառեն նահատակվելուց առաջ խնդրել է Աստծուն, որպեսզի ծաղիկ և կարմրուկ հիվանդություն ունեցող մանուկներն իր անունով բժշկվեն: Աստված կատարել է նրա խնդրանքը, և Վարվառեին աղոթող մայրերի զավակները ազատվել են այս հիվանդությունից: Միաժամանակ Վարվառեն անիծել է իր տեղը մատնած հովիվներին և սրանք իրենց ոչխարների հետ մեկտեղ քարացել են: Առ այսօր աշտարակցիները ցույց են տալիս այդ քարերը, ինչպես նաև Համբարձման չորեքշաբթի-հինգշաբթի օրերը Արայի լեռան շրջակայքի ժողովուրդը հավաքվում է այստեղ մեծ ուխտի:
Աղբյուր`Հրանուշ Խառատյան-Առաքելյան «Հայ Ժողովրդական Տոները»
Նախակրթարանի խմբի հետ երգով ու պատմությամբ պատրաստեցինք «Ծաղկամոր» տիկնիկը:
Pingback: Մայիս ամսի հաշվետվություն — Արմենուհի Սոկրատունի