Վայր` Քոլեջի, Հյուսիսային դպրոց-պարտեզներ

Տարիքային խմբեր` 2-4 տարեկաններ

Նպատակ`

• ազգային մշակույթի յուրացում ծեսերի (որպես միասնական, բազմաբնույթ, ինտեգրված գործունեություն) միջոցով:

Ծեսի մասնակիցներ`

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի նախակրթարանի սաներ

Ընթացքը`

• տարբեր աղբյուրներից ուսումնասիրում են «Համբարձման» խորհուրդի մասին
• Սովորում են «Համբարձման» ասիկներ,
• Պատրաստում են երգերին և խաղերին անհրաժեշտ ռեկվիզիտներ,
• համակարգում են հիմնական գործողությունները,
• սովորում են «Համբարձման» ազգային ծիսական երգեր,պարեր և խաղեր։

Աշխատանքների ծավալը և ժամանակացույցը`

Մայիսյան հավաք

Արդյունքները՝

մասնակիցները կիմանան`                                                             

• ազգային ծեսեր,
• ազգային սովորույթներ,
• հայկական ժողովրդական, ծիսական երգեր, խաղերգեր։

կկարողանան`

• երգել հայկական ազգագրական և ծիսական երգեր,
• ծեսին նոր կյանք տալ։

կլինեն`

• ծեսը իմացող ակտիվ մասնակից, փոխանցող, տարածող:
• Ծեսն այն միջավայրն է, որտեղ մասնակիցները ծեսի նախապատրաստական և իրականացման ընթացքում կկիրառեն իրենց կարողությունները, հմտությունները, գիտելիքները:

Հետևություն՝

• Ի՞նչ տվեց այս աշխատանքը մասնակցին
• ի՞նչ նորություն կարողացավ ներմուծել Համբարձման ծեսը կատարելիս
• կցանկանա՞ նորից կատարել և ծեսերին նոր կյանք տալ:

Արդյունք՝

• Նկարել, տեսագրել, գրի առնել աշխատանքի ընթացքը
• ներկայացնել Քոլեջի և Հյուսիսային դպրոցի ենթակայքում
• կրթահամալիրի կայքում՝ ֆիլմի, ֆոտոպատումի, նկարագրության տեսքով:

Երգեր և պարերգեր՝

• Հե՜յ,իմ Նազան,իմ Նազան
• Հոյ Մայրամ
• Վիճակի երգ

Երգերի խոսքեր`

Վիճակի երգ

1. Մանի ասեմ ու շարեմ,
Ջա՜ն, ծաղիկ, ջա՜ն, ջա՜ն,
Լցնեմ տոպրակն ու կարեմ,
Ջա՜ն, վիճակ, ջա՜ն, ջա՜ն:
2. Ծաղիկ ունեմ նարընջի,
Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան,
Տըղա, վեր արի փընջի,
Ջան, վիճակ, ջան, ջան:
3. Ես աղջիկ եմ, ալ կուզեմ,
Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան,
Ոսկին ծալեծալ կուզեմ,
Ջան, վիճակ, ջան, ջան:
4. Ծաղիկ ունեմ` ալա յա,
Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան,
Ալա չի, ալվալա յա,
Ջան, վիճակ, ջան, ջան:
5. Արևը կամար-կամար,
Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան,
Կապել ես ոսկե քամար,
Ջան, վիճակ, ջան, ջան:
6. Սարեն կըգա ձիավոր,
Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան,
Մեր տունը չարդախավոր,
Ջան, վիճակ, ջան, ջան:
7. Հըրես եկավ իմ աղբեր,
Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան,
Երեք օրվա թագավոր,
Ջան, վիճակ, ջան, ջան:

Հեյ իմ նազան իմ նազան

Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան:

Լուսնի լուսնակը ես եմ,
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Ծովի ձըկնակը ես եմ,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան.

Գիշերով փախչող աղջիկ,
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Հետիդ ընկերը ես եմ,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան:

Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան:

Արտի միջակը խոտ է,
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Ծաղիկը խընկահոտ է,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան.

Էրթանք ծաղիկ քաղելու,
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Քանի Համբարձում մոտ է,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան:

Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան:

Հոյ Մայրամ

Հոյ Մայրամ, Մայրամա,
Հոյ Մայրամա, Մայրամա:

Մայրամ, արի էս պարը,
Հոյ Մայրամ, Մայրամա,
Մեզ համար կասեմ խաղը,
Հոյ Մայրամա, Մայրամա:

Մայրամ, Մայրամ քուր ունիմ,
Հոյ Մայրամ, Մայրամա,
Նռան հատիկ, լալա ա,
Հոյ Մայրամա, Մայրամա:

Լուսնակը բոլորել է,
Հոյ Մայրամ, Մայրամա,
Ամպի մեջ մոլորել է,
Հոյ Մայրամա, Մայրամա:

Մայրամի պարի համար
Հոյ Մայրամ, Մայրամա,
Զուռնաչուց խըռովել է,
Հոյ Մայրամա, Մայրամա:

ՀԱՄԲԱՐՁՄԱՆ ԹԱՓԱՌԻԿ ԽԱՂԻԿՆԵՐ ԿԱՄ ՄԱՆԻՆԵՐ

1. Ձեր գեղի շեկլիկ տղեն,
Աշխարհ գիտե՝ քո տերն ա:
2. Մատնիքդ մատովդ չէ,
Սիրածդ սրտովդ չէ:
3. Արև դիպավ էն սարին,
Աստված դուռ բանա բարի:
4. Բասեն, մեռնիմ Արազիդ,
Ընձի հասու մուրազիս:
5. Արազ քու ցավ ու չոռը,
Տանի, լցնե կը ծովը:
6. Սարերին գարուն կուգա,
Քու սիրածը տուն կու գա:
7. Սարերի վրով գնաց,
Քու յարը խռով գնաց:
8. Շեկ յարիդ դրիր ճամփան,
Սուրբ Կարապետ պահապան:
9. Ուռի ծառին բար չըլնի,
Սիրատերին ճար չըլնի:
10. Աղջի, քու չարը տանեմ,
Ես մորդ հավան կանեմ:
11. Սարեն անցան հավքերը,
Կիսատ չի մնա սերդ:
12. Սարերու չափ ունիս դարդ,
Դարդիդ կեղնի դեղ ու ճար:
13. Բախչի միջի ալ վարդ ես,
Լավ տղեն քեզի կուզե:
14. Էրնեկ քեզ հարս տանեին,
Թող թագվորը քոռ ըլներ:
15. Էրնեկ քեզ հարս տանեին,
Թող կեսուրդ գել ըլներ:
16. Դու կառնիս էնպես տղա,
Օր սաղ գեղն ուրախանա:
17. Հավքը թռավ, թառն էլավ,
Բախտիդ գինին դառն (լավն) էղավ:
18. Սուն ու գերան քար է պետք,
Սրտով սիրած յար է պետք:
19. Տղեն արշին ու կես է,
Թե ուզես՝ կեղնի փեսեդ:
20. Բերդի բոլոր կամար է,
Աղջիկ տղի համար է:
21. Թեկուզ աշխարհն ավիրի,
Մեկ է, չեն առնի քեզի:
22. Զըմփիկ, զըմփիկ, զար երա,
Ախչի, գըլխուդ ճար էրա:
23. Սարերը ճամփա կուտան,
Ախպերներդ տուն կուգան:
Թափառիկ խաղիկներ կամ մանիներ

1. Աղջի, սև է քու մազը,
Հերիք քաշեմ քու նազը:
2. Քան լուսինն ամպի տակով,
Սիրտըս կերես կրակով:
3. Սիրուն աղջիկ, նազ ունիս,
Դու իմ հոգում հազ ունիս:
4. Սիրել եմ սերն էրեսին,
Անթառամ թերն էրեսին:
5. Պըզտիկ աղջիկ, համ ունիս,
Ինձ առնելու կամ ունիս:
6. Ինձ սիրող կտրիճ տղեն,
Հազարի մեջ մի բերդ ա:
7. Բուսել ես բաղի միջին,
Դու ես իմ խաղի միջին:
8. Ծագեց արևը սարեն,
Լավացավ սրտիդ յարեն:
9. Գլուխդ բարձր բռնի,
Շեկ տղեն քեզի մեռնի:
10. Արևը մերը մտավ,
Սիրունը տերը գտավ:
11. Աշխարհի մեջ տեր ունիմ,
Յարիս վրա սեր ունիմ:
12. Գարնան բացվի նոր լալա,
Հարսը բերի զույգ բալա:
13. Ամպեր, ամպեր, հեռացեք,
Արուսի բախտը բացեք:
14. Երկան արտը գարի է,
Նշանվելու տարի է:
15. Աստված մեզ տա թող բարին,
Մեր մուրազը կատարի:
16. Բլբուլ լեզուդ լալ մնաց,
Վարդերդ անքաղ մնաց:
17. Նշանածդ չինար է,
Չինար ու բարդի ծառ է:
18. Վեր, հա վեր վեր, վերիկ է,
Վերն օր հավնիս՝ էնիկ է: