Մարտունու շրջանի Լեռնահովիտ (Նախկինում՝ Լեռնակերտ) գյուղում ապրում են Արևմտյան Հայաստանից գաղթաց և վերաբնակեցված Ալաշկերտցիներ, որոնց սերնդից էլ ես եմ։ Իմ գյուղը բարձրադիր հտվածում է, իսկ մեր տունը սարի փեշին։ Իմ ընտանիքում միշտ տատիցս ու պապիցս լսել եմ և սովորել ազգայինը, սովորել երգել, պարել, խաղերը, ուտեստները, հեքիաթներն ու պատմությունները, որոնցից մի մասը ցավոք չեմ հիշում։

Այստեղ ուզում եմ թողնել իմ մանկության հաշվեղաղերից, որոնք հիմնականում խաղում էինք ձմեռնամուտի ժամանակ և դա գրեթը տարվա մեծ մասն էր կազմում՝ այն ժամանակ ձմեռները խիստ էին և երկար։

Հաշվեղախեր

Տարբերակ 1.
Էկե, դուկե, դըմզան,
Չալամ, չուկե, պպզան,
Մախտա, կոճակ, ճան,պլոճակ,
Ճան արի հելի գնա դուս։

Տարբերակ 2.
Էկլե, մեկլե, չալամ, չուկե
Հըևտմ, կեռե, կեկե, բռան,
Նանե, գռան, թափսի, թուփսի,
Կիր ու պպզի։

Եվ մեկ այլ մատնեխաղ՝ <<Մաման ալյուր է ուզում>>

Երկու ձեռքերի ափերը միացնում ենք իրար, ապա բացում ափերը՝ առանց մատների ծայրերը կտրելու միմիանցից և ստանում ենք աստիճանաձև կառուցվածք։ Երկրորդ խաղացողը իր ցուցամատը դնելով առաջին՝ ճկույթների աստիճանի վրա ասում է՝ <<Մաման ալյուր է ուզում>>, նրան պատասխանում է առաջին խաղացողը ասելով՝ <<Հելի վերև>>, այսպես հաջորդները մինչև հասնում է ցուցամատներին, որից հետո մատը պիտի մտցնի ամբարը, որպեսզի ալյուր հանի, բայց այդ ընթացքում խաղացողը պիտի հասցնի փակել մատները, երկրորդ խաղացողի մատը բռնելու համար, իսկ երկրորդը փախցնի, որպեսզի չբռնվի։