Վայր՝ Հյուսիսային դպրոց՝ Գեղարվեստ

Ժամանակահատված՝ Ապրիլ – հունիս

Օր` հունիս 8

Ժամ`

Մասնակիցներ՝ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի Հյուսիսային դպրոցի Երաժշտական գործունեության ընտրության խմբեր (1 — ից — 3 -րդ դասարաններ):

Աշխատանքների ընթացքը, նպատակը, խնդիրներն ու արդյունքները

Նախագծի նպատակը՝

• Օպերա ժանրի ծանոթացում Մազմանյանի «Ճուտիկ» մանկական օպերայի միջոցով սովորողի անմիջական մասնակցությամբ,
• Դասական երաժշտւոթյան ներկայացում,
• սովորողների երաժշտական կրթում,
• Հմտություների բացահայտում, կիրառում,
• Թատերական խաղի զարգացում,
• նրանց մոտ երաժշտական մշակույթի ձևավորում,
• Վոկալ — խմբերգային մտածողության ձևավորում,

Խնդիրները՝

• Հմտությունների զարգացում,
• ընդհանուր  զարգացման ապահովում,
• Միառժամանակ կարողանալ կատարել մի քանի գործողություն,

Ընթացքը

Նյութի ընտրություն՝

• Ունկնդրել այլ կատարված տարբերակներ, միասին քննարկել
• Տեղեկատվական նյութերի ուսումնասիրում, քննարկում
• Հագուստների բեմական այլ ատրիբուտների պատրաստում

Սովորողների հետ տարվող աշխատանքը

• Յուրացնել ուսումնական նյութը
• Բեմական կեցվածք
• Բեմական զգացողություն

Լուսաբանել՝

Նկարել, տեսագրել, գրի առնել աշխատանքի ընթացքը, ներկայացնել Հյուսիսային դպրոցի ենթակայքում, կրթահամալիրի կայքում՝ ֆիլմի, ֆոտոպատումի, նկարագրության տեսքով:

Ճուտիկ օպերա

Դերերում՝

• Թուխս – Սարգսյան Լյուսի 
• Ճտեր և խմբական երգեր (Խումբ)- Հարթունյան Քնարիկ, Աշուղյան Օդրի, Հասրաթյան Մոնթե, Նովիկովա Մարիա, Խաչատրյան Արինա, Համալբաշյան Սարգիս, Գալստյան Արփինե, Ավետիսյան Տիգրան, Էմիլի Գրիգորյան,Մելիք – Ավետիսյան Միշել
• Հիվ. Ճուտիկ – Դավթյան Արևիկ
• Կատուներ – Մովսիսյան Աննա, Բադալյան Անաստասիա, Ավետիսյան Դայանա
• Ծիտիկներ – Սարքիսսյան Հերա, Ղազարյան Սոֆի, Սահակյան Մարիա
• Շուն –  Գեվորգյան Շաքե 
• Աքլորիկ – Սարգսյան Սամվել

Պատկեր 1 – ին

Թուխս
Կարլա’խկ, կարլա’խկ, ա՜յ ճուտիկներ,
Եկեք գնանք արոտի,
Քուջուջ արեք, ձեզ կուտ ճարեք,
Ով աշխատի` նա կուտի։
Քուջուջ արեք, ձեզ կուտ ճարեք,
Ով աշխատի` նա կուտի։
Ճտեր
Ծի՜վ, ծի՜վ, ծի՜վ, ծի՜վ, էս ի՞նչ անթիվ
Մժեղներ կան, մայրիկ ջան,
Ինչ անուշ են, մեղր ու նուշ են,
Ինչպես քաղցր կուլ կերթան։
Թուխս
Կարլա’խկ, կա – կա, այո շատ կա,
Բայց չցրվեք, զգույշ կացեք,
Բազեն կգա վրա կտա,
Ձեր չորս կողմը աչք ածեք։
Բազեն կգա վրա կտա,
Ձեր չորս կողմը աչք ածեք։
Ճտեր
Չէ, չէ, ծի՜վ, ծի՜վ, մենք հավի ծի’վ,
Չենք հեռանա, մայրիկ ջան.
Ո՞նց թե ծի’վ, ծի’վ, ցաք ու ցրիվ
Մեզ հերիք է մեր շրջան։
Թուխս
Կարլա’խկ, կարլա’խկ, ա՜յ իմ ճտեր,
Շատ – շատ մորեխ, շատ մժեղ
Պետք չէ ուտել, այո` չուտել`
Ձեզ, հավատա, վնաս կտա։
Պետք չէ ուտել, այո` չուտել`
Ձեզ, հավատա, վնաս կտա։

Թուխսն իր ճտերի հետ հեռանում է բեմից։
Բեմում մնում է միայն բկլիկ Ճուտիկը։
Նա դեռ քուջուջ է անում։
Աքլորակռիվ
Բեմ են վազում երկու աքլորիկներ, սկսում են միմյանց քաշքշել և իրար հետ կռվել։
Հիվ. Ճուտիկ
Ծի’վ, ծի’վ, ծի’վ, ծի’վ,
ա՜խ ես հազիվ, հազիվհազ եմ քայլ փոխում.
Սիրտս խառնում, վատ եմ դառնում,
Ոտքս ու ձեռքս են դողում։
Ախ ու՞ր ես, էդ ու՞ր,
Ու՞ր ես մայրիկ ջան,
Ինչու՞ չեմ լսում ձայնդ կչկչան,
Սիրտս խառնում, վատ եմ դառնում,
Ձեռս ու ոտքս են դողում։
Կատու
(Կատուն մոտենում է հիվանդ ճուտիկին։)
Մյաու, մյաու, ա’յ քեզ բախտ.
Տես ինչ գտա էսպես վախտ,
Հավի ճուտը, ա’խ ո՞նց չուտեմ,
Էնպես խժռեմ, ոսկրը փշրեմ,
Բայց ո՞նց պրծնեմ շան ձեռից,
Տե’ս, ինչպես է նայում ինձ։
Ծիտիկներ
(Բեմ են մտնում երկու փոքրիկ ծիտիկներ, որոնք կռահելով կատվի չարանտութնունը, օգնության են կանչում բակի պահապան Չամբար շանը։)
Չամբար շնիկ, Չամբար շնիկ,
Մի տես, մի տես չար կատվին,
Բեղն է սրել, ճանկը պարզել,
Որ փախցնի խեղճ ճուտին.
Բեղն է սրել, ճանկը պարզել,
Որ փախցնի խեղճ ճուտին։
Ծի’վ, ծի’վ, ծի’վ.
Ծի’վ, ծի’վ, ծի’վ.
Որ փախցնի մեր ճուտին։
Ծի’վ, ծի’վ, ծի’վ.
Ծի’վ, ծի’վ, ծի’վ.
Որ փախցնի մեր ճուտին։
Կատու
(Կատուն սաստում է ծիտիկներին, սակայն ավելի են ըմբոստանում, թռչկոտում ու ավելի են զայրացնում նրան։ Կատուն կորեկ է ածում նրանց առաջ, բայց ծիտիկները կորեկը չեն ուտում ու նորից թռչկոտում են։)
Կուտ եմ տալու, ընտրած կորեկ,
Եկեք կերեք, շուտ կորեք։
Ծիտիկներ
Չենք ուտի, չենք ուտի,
Քո կուտը մենք չենք ուտի,
Չենք ուտի, չենք ուտի,
Քո կուտը մենք չենք ուտի։
Չամբար շնիկ, էս գազանից
Դու պաշտպանիր մեր ճուտին։
Հիվ. Ճուտիկ
Ա՜խ օգնեցեք, վա՜խ օգնեցեք,
Մի լուր տարեք մայրիկիս,
Ծի’վ, մայրիկ ջան, ծի’վ, մայրիկ ջան,
Չար կատուն է ետևիս։
Շուն
(Շունը վեր է կենում իր տեղից ու մոտենում հիվանդ ճուտիկին։)
Ա’յ իմ պստիկ, սիրուն ճուտիկ,
Մի վախի դու, ղոչաղ կաց,
Ես չեմ թողնի կատվին մոտիկ,
Կգզգզեմ ձեռձեռաց։
Հա’ֆ, հա’ֆ, հա’ֆ, հա’ֆ, ա՜յ չար պառավ,
Ի՞նչ ես ուզում մեր ճուտից.
Պստիկ – մստիկ, սիրուն ճուտիկ,
Դու մի վախի էս կատվից։
Չեք իմանում, որ մեր բակում
Չամբար շունն է պահապան,
Որ իմ աչքից, էս մեր բակից
Չի թաքնվի ոչ մի բան։
(Կատուն վախեցած հեռանում է։ Շունը մոտենում է ճուտիկին և շոյելով նրա գլուխը, տանում է իր բնի մոտ, դնոյմ օրորոցի մեջ, օրորում։)

Օրորոցային
Ծիտիկներ
Ննջիր, ճուտիկ,
Ուշ է արդեն,
Ինչ լուռ է դրսում,
Ա’յ, մեր դիմաց մեղմ ու կամաց
Առվակն է հոսում։
Ննջիր, ճուտիկ,
Դեղին տոտիկ,
Տես, օրն է մթնում,
Մայրդ հոգնած
Սար, ձոր ընկած
Ա’խ, քեզ է փնտրում։
Մութը անցնի`
Լույսը բացվի,
Քո մայրը կըգա,
Քեզ կսիրի,
Կգուրգուրի
Եվ կուտիկ կտա։
(Վարագույր)
Պատկեր 2- րդ
Լուսաբաց
Թուխս
Կարլա’խկ, կարլա’խկ, ա՜յ իմ ճտեր,
Շատ շատ մորեխ, շատ մժեղ
Պետք չէ ուտել, այո` չուտել`
Ձեզ, հավատա, վնաս կտա,
Պետք չէ ուտել, այո` չուտել`
Ձեզ, հավատա, վնաս կտա։
Հիվ. Ճուտիկ
Վա՜յ ես, ծի’վ, ծի’վ, էնքան անթիվ
Մորեխ կերա, մայրիկ ջան,
Հիվանդացա, կծիկ դարձա
Եկ օգնիր ինձ, մայրիկ ջան։
Կատու
Մյաու՜, մյաու՜, ես ունեմ դեղ,
Կբժշկեմ իսկույն քեզ։

Մյաու՜, մյաու՜:
Հա’ֆ, հա’ֆ, ես հենց էստեղ
Ուզած մահդ կտամ քեզ։
Աքլորիկ
Կիկլիկի, կիկլիկի, էստեղ ինչքա՜ն
Մորեխներ կան, մայրիկ ջան.
Կիկլիկի, կիկլիկի։
Մերոնք թող գան, սրանց վերջ տան,
Մայրիկ ջան։
Հիվ. Ճուտիկ
Ծի’վ, ծի’վ, ծի’վ, ծի’վ,
Աքլորիկ, մեկ ինձ մտիկ,
Կանչիր, թող գա մայրիկս։
(Աքլոըիկը հենց տեսնում է ճուտիկին, ուրախացած սկսում է թևերը թափահարել, թռչում է մի բարձր տեղ ու ձայն տալիս բոլորին։)

Աքլորիկ

Ա՜յ թխսամեր, ա՜յ ճուտիկներ,
Եկեք, եկեք, դեսը եկեք,
Ես գտել եմ մեր ճուտիկին,
Ես գտել եմ ճուտ մարիկին։
Թուխս
Ու՞ր է, ու՞ր է ճուտ մարին,
Մի հարցրեք աքլորին.
Մոլորվել է խեղճ ճուտը,
Քթիցն ելավ ողջ կուտը։
Խումբ
Ու՞ր է, ու՞ր է ճուտ մարին, ճուտ մարին,
Մի հարցրեք աքլորին.
Մոլորվել է խեղճ ճուտը,
Քթիցն ելավ ողջ կուտը։
Աքլորիկ
Ա’յ, էստեղ է, ճուտ մարին`
Ապավինած Չամբարին։
Թուխս
Բարով, բարով, ճուտիկ ջան.
Ճուտիկներ
Բարով, բարով, քուրիկ ջան.
Ու՞ր գնացիր ետ չեկար,
Էդ ի՞նչ օրի դու ընկար,
Ու՞ր գնացիր ետ չեկար,
Էդ ի՞նչ օրի դու ընկար:
Հիվ. Ճուտիկ
Ծի’վ, ծի’վ, ծի’վ, ծի’վ,
Ախ էս չար կատուն,
Ա’յ քեզ, բարի շուն.
Կատուն ուզեց ինձ տանի,
Շունը հասավ իր ջանին։
(Կատուն ընկնում է ճուտիկների հետևից։ Կատվի հետևից վազում են` թուխսը, սագերը,բադերը, հնդկահավերը։
Բեմում տիրում է ընդհանուր իրարանցում։
Կատվին հաջողվում է բռնել ճուտիկին, բայց վրա է հասնում Չամբարը և խլում է ճուտիկին նրա ձեռքից։Թուխսի ու կատվի մեջ սկսվում է կռիվ։)
Թուխս
Կատու, հեռու, տուր կտամ,
Աչքիդ լուսը փուլ կտամ։
Կատու
Այ թուխս, փախի, կգզեմ,
Ողջ արյունդ կմզեմ։
Թուխս
Կատու, ճանկդ քեզ քաշի,
Իզուր սիրտդ մի մաշի։
Կատու
Խրատ ունես, քեզ ասա,
Թե չէ, էս է, քեզ հասա։
Թուխս
Կատու, կորի, դու ով ես,
Մի ցատկոտի գժի պես։
Կատու
Մի տես, մի տես, սրան տես,
Ես քեզ կանեմ երկու կես։
(Կատուն գալարվոյմ է գետնի վրա։
Չորս փիսիկները կատվին դնում են պատգարակի վրա և դանդաղ քայլերով տանում են դեպի կուլիսները։ Կես ճանապարհին կատուն նստում է պատգարակի վրա, այս ու այն կողմն է նայում և ապա ցատկոյմ պատգարակից ու փախչում բեմից։)
Խումբ
Ծա’փ, ծա’փ, ծա’փ, ծա’փ,
Ծա’փ տու, պարենք, մեր Չամբարին գովաբանենք։
Ծա’փ, ծա’փ, ծա’փ, ծա’փ,
Ծա’փ տու, պարենք, մեր Չամբարին գովաբանենք։

Գովք Չամբարին
Արև ծագեց երկնքում,
Էլ վախ չկա մեր սրտում.
Երբ լավ պաշտպան,
Երբ լավ պաշտպան մենք ունենք,
Միշտ էլ խաղաղ կլինենք.
Գարնան գրկում, գարնան գրկում
Հով ու զով
Կապրենք ուրախ, ապահով։
Հիվ. Ճուտիկ
Շնորհակալ եմ Չամբարից,
Որ չար կատվից փրկեց ինձ։
Խումբ
Կեցե, կեցե, կեցե, կեցե
Չամբարը խորտակում է միշտ չարը,
Նա է, նա է, նա է ամեն մի բանում
Մեր բակվորին պաշտպանում։
Վարագույր