Մեր այս անգամվա ճամփորդությունը դեպի Արատես շատ ուրիշ էր իր ամեն ինչով, այն իսկական բացահայտում էր բոլորիս համար։ Այն որ սովորողները իրենք էին արտահայտվում լինելով այնտեղ մի քանի անգամ, շատ ոգևորիչ էր։

Օր առաջին՝

Նախ միասնակն աղոթքով Գլաձոր մեկնող խմբի հետ կատարեցինք մանուկների հայր մերը և ապա տեղավորվելով մեր մեքենաներում ընկանք ճանապարհ դեպի նորը։ Ճանապարհին մեզ միացավ Արարատի արշավախումբը, Պարույր Սևակի հուշակոթողի մոտ միասնական լուսանկարից հետո շարժվեցինք դեպի Արտաբյունք, որտեղ ունեցանք համեղ ընդմիջում։

Իսկ ահա ավարտելով սկսեցինք քայլարշավը դեպի Ցախաց քար, այդ հրաշք վանական համալիրը տեսնելու, այնտեղ առաջին անգամ էր լինում խմբի գրեթե հիմնական մասը։

Բոլորը միասնակն բարձրացան, սովորողները կային ում դժվար էր լինում կանգնեցնելէ գնում էին վազելով։ Բայց այստեղ անկեղծանամ շատերի մոտ վերջացել էր ջուրը և իմանալով, որ ջուրը վերևում է չէին համբերում երբ պիտի հասնեին։ Եվ ահա հասնելուն պես շատ ուրախացան, ապա ավելի հանգիստ շարունակեցին արդեն վանական համալիր, որը արդեն այնքան մոտ էր։ Հասանք տեղ հավաքվեցինք, կատարեցինք հոգևոր շարականներ, ես և Գարեգին Գարեգինյանը պատմեցինք պատմությունը կիսվեցինք մեր գիտելիքներով։

Միասնակն լուսանկարից հետո և ծանոթանալով հովիվի և իր կենդանիների հետ, երեխաները ցանկություն հանձնեցին նրա ձին նստել, նա չմերժեց, իսկ մյուսները կերակրեցին նրա շներին, այսպես դրական լիցքերով շարունակեցինք ճանապարհը դեպի Սմբատաբերդի բարձունքը գրավելուն։ Իմ նշված ժամանակահատվածը ամբողջովին տնօրինելով մենք հասանք լսեցին սովորողները պատմությունը, ապա երգեցինք ու պարեցինք և քայլեցինք դեպի Եղեգիս, որտեղ սպասում էր մեր մեքենան։

Ահա բոլորս նոր տպավորություններով հասանք Արատեսի դպրական կենտրոն, այնտեղ մեզ էր սպասում Էդգարը։ Մենք հանձնարարեցինք սովորողներին տեղավորվել կացարաններում և օգնել մեզ արագ պատրաստել ընթրիքը։ Ընթրիքից հետո հավաքվեցինք Ակումբում համտեսելու վառարանի վրա պատրաստած համեղ պլեճը և զրուցելու ու կիսվելու օրվա տպավորություններով։ Իսկ մի քանի սովորողներ Հասմիկ Ուզունյանի հետ մերեցին մածուն։

Օր երկրորդ՝

Առավոտյան արդեն Ակումբի պատուհանին ամրացված էր օրավ հերթապահների ցուցակը։

Մարզական առավոտից հետո հերթապահները օգնեցին նախաճաշի սեղանը գցելուն, ապա հավաքելուն։ Օրը հագեցած էր՝ նախաճաշից հետո քայլեցինք Արատեսով, ծանոթացրեցինք նրա տեղադրման և բնության կողմից ստեղծված և մարդկանց կողմից օգտագործված քարանձավների հետ։ Գարեգին Գարեգինյանը Արատեսի վանքում սովորողների հետ ունեցավ սեմինար քննարկում Օրբելյան իշխանական տան մասին, ես ներկայացրեցի վանական համալիրը։ Տղաները Էդգարի հետ նոր կառուցված ցայտաղբյուրի ջրի հունը նորոգեցին։

Ճաշի պատրաստում, համտեսում այս ամենից հետո կազմակերպեցին սովորողները մարզական խաղեր։ Սակայն օրվա գլխավոր թերևս պահն էր հանդիսանում հարիսայի արարոությունը, ամբողջ օրը եփվեց մեր ձավարհատիկը։

Մինչ այդ ես ունեցա երգուսուցման դաս, հենց ծեսին բնորոշ Մուսա լեռան, իսկ Մերի Գարեգինյանը ուսուցանեց Մուսա լեռան նույնանուն երգի պարը՝ Գարմիր ֆստան։

Ահա մոտեցավ այս ամենը իրագործելու պահը, երգով ու պարով ՝ ինչպես ասում են կոճեցինք հարիսան։

Այս ամենը իհարկեը իրականանում էր խարույկի շուրջ և երեկոն շարունակվեց կրակի հրավառ պարի ներքո։

Ապա երբ դրսում արդեն ցուրտ էր բոլորս հավաքվեցինք Ակումբում լսելու իմ կիթառի լարերի ձայնը համեմված իմ սովորողների կատարումներով։

Օր երրորդ՝

Սա այն օրն էր, որ պիտի հրաժեշտ տայինք Արատեսին, բայց մինչ այդ դեռ առավոտյան մարմնամարզություն, նախաճաշ, տարածքի մաքրություն և հանձնում։

Այս ամենե կատարելուց հետո սովորողները մի խումբ խնձորի բերքահավաքի էր, մի քանիսը մասուրի տնկիների հանման աշխատանքների։ Ապա համեղ պատառի համտեսում։ Որից հետո էլ հավաքվեցինք և քայլելով մեր ետևում թողեցինք գեղեցիք ու խորհրդավոր Արատեսը։

Ճանապարհին այցելեցինք և բոլորիս համար բացահայտեցինք Եղեգիսի Ս․ Աստվածածին եկեղեցին, որը շշմեցնող ուժով մեզ կանչեց իր մոտ, հրաշալի կառույց, որը ոգևորեց մեզ՝ չէինք կարող այս ամենից հետո մի շարական չերգել։

Ապա քայլեցինք դեպի Զորաց եկեղեցի։

Շարունակեցինք ճանապարհը դեպի Արենիի Ս․ Աստվածածին եկեղեցի, երգեցինք,ընդմիջեցինք ու վերադարձանք Երևան։