Վայր` Քոլեջ, Հյուսիսային դպրոց – պարտեզ
Մասնակիցներ` 2-ից — 6 տարեկան խմբեր
Նախագիծ՝ «Տիկնի պսակ»
Ժամանակահատված՝ Լիսիցյանական օրեր
1. Նպատակ
ազգային մշակույթի յուրացում ծեսերի (որպես միասնական, բազմաբնույթ, ինտեգրված գործունեություն) միջոցով:
2. Ծեսի մասնակիցներ
«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի նախակրթարանի և առաջին դասարանների սաններ
3. Ընթացքը
- տարբեր աղբյուրներից ուսումնասիրում են հարսանեկան ծեսի արարողակարգը
- Սովորում են հարսանեկան օրհնանքներ
- համակարգում են հիմնական գործողությունները,
- սովորում են հարսանեկան ազգային ծիսական երգեր և պարեր։
4. Աշխատանքների ծավալը և ժամանակացույցը
Ուստարվա ընթացքում
5. Արդյունքները
մասնակիցները կիմանան
- ազգային ծեսեր
- ազգային սովորույթներ
- ազգային ավանդական պարեր
- հայկական ժողովրդական, ծիսական երգեր, խաղերգեր
- ժողովրդական, ծիսական խաղերը
կկարողանան
- երգել հայկական ժողովրդական և ծիսական երգեր,
- համացանցից, այլ աղբյուրներից ծեսին վերաբերվող նյութեր գտնել,
- ծեսին նոր կյանք տալ
կլինեն
- ծեսը իմացող ակտիվ մասնակից, փոխանցող, տարածող:
Ծեսն այն միջավայրն է, որտեղ մասնակիցները ծեսի նախապատրաստական և իրականացման ընթացքում կկիրառեն իրենց կարողությունները, հմտությունները, գիտելիքները:
- Հետևություն
Ի՞նչ տվեց այս աշխատանքը մասնակցին, ի՞նչ նորություն կարողացավ ներմուծել հարսանեկան ծեսը խաղարկելիս, կցանկանա՞ նորից խաղարկել և ծեսերին նոր կյանք տալ:
- Արդյունք
Նկարել, տեսագրել, գրի առնել աշխատանքի ընթացքը, ներկայացնել Քոլեջի և հյուսիսային դպրոցի ենթակայքում, կրթահամալիրի կայքում՝ ֆիլմի, ֆոտոպատումի, նկարագրության տեսքով:
Նյութեր
Հարսանեկան ծիսական երգեր և պարերգ
Տեքստեր
Տիկնի պսակ
Պսակ-պսակ, տիկնի պսակ,
Փեսան եկավ լիքը քսակ.
—Տիրնա՜-նինե՜,Տիրնա՜-նինե՜,
Զուռնի ձենը գեղով մին է։
Բոյը չինար, մեջքին քամար,
Աչքերը ծով, ունքը կամար,
Տիրնա՜-նինե՜,Տիրնա՜-նինե՜,
էս մեր փեսան շատ անգին է։
Բարով եկաք, ա՜յ բարով եկաք,
Ձեր ճամփեքը փունջ մանուշակ,
Տիրնա՜-նինե՜,Տիրնա՜-նինե՜,
Նորահարսը ձեր բաժինն է։
Բարով եկաք, բարով գնաք,
Օրհնվի մեր տիկնի պսակ.
—Տիրնա՜-նինե՜,Տիրնա՜-նինե՜,
Նորահարսը ձեր բաժինն է։
Կլոր պար, մեջը ծառ,
Փեսա՜, արի՜ հարսին տար.
Տիրնա՜-նինե՜ ,Տիրնա՜-նինե՜,
Պար եկողը նոր փեսան է։
Խնամի Մելիք, խնամի Հերիք,
Աչքներդ լուս, հարսին բերինք…
Տիրնա՜-նինե՜,Տիրնա՜-նինե՜,
Պար եկողը նորահարսն է։
Պար, պար, պարբաշի
Մեր խնամուն մեջ քաշի,
Տիրնա՜-նինե՜,Տիրնա՜-նինե՜,
Պար եկողը խնամին է…
ԶՆԿԼԻԿ
Զնկլիկ օրոճ եմ շարել,
Զնկլիկ գոտիս եմ կապել:
Զնկլիկ պատը ծակեցին,
Զնկլիկ հարսին հանեցին :
Տարան թող տանին,
Զատկին կբերեն:
Տարան թող տանին,
Զատկին կբերեն:
Հարսին հանին քողերով,
Զնկլիկ կարմիր սոլերով:
Զնկլիկ նախշուն թաթերով,
Զնկլիկ դեղին մոմերով:
Տարան թող տանին,
Զատկին կբերեն:
Տարան թող տանին,
Զատկին կբերեն:
ԱՅ, ՖՈՌԿԱ
Այ ֆոռկա, ֆոռկա, ֆոռկա
էսօր մեր տուն հարսնիս կա:
Էսօր մեր տուն հարսնիս կա,
Կոլոտ փեսուն բեղ չկա:
Այ ֆոռկա, ֆոռկա, ֆոռկա
էսօր մեր տուն հարսնիս կա:
Թավեն ծակ է եղ չկա,
Փեսեն եկավ տեղ չկա:
Այ ֆոռկա, ֆոռկա, ֆոռկա
էսօր մեր տուն հարսնիս կա:
ԹԱԳՎՈ՛ՐԻ ՄԵՐ, ԴՈ՛ՒՍ ԱՐԻ
Թագվո՛րի մեր, դո՛ւս արի,
Տես քեզ ինչե՞ր ենք բերե,
Թագվո՛րի մեր, դո՛ւս արի,
Քեզ նուշ, անուշ ենք բերե:
Վարդ ոււ ծաղիկ ենք բերե,
Մեխակ, շուշան ենք բերե:
Քե տախտ ավլող ենք բերե,
Կովեր կթող ենք բերե,
Բեր գընացող ենք բերե,
Լըվացք արող ենք բերե:
Սարի կաքավ ենք բերե,
Սարի եղնիկ ենք բերե,
Կեր-խում անող ենք բերե,”
Քեզ զարդարող ենք բերե:
Այլի հո
Եկանք, եկանք, այլի հո՜,
Ինչու՞ եկաք, այլի հո՜,
Աղջկա տեսիլ, այլի հո՜,
Աղջիկ չունենք, այլի հո՜։
Տեսել ենք, տեսել, այլի հո՜,
Որտե՞ղ եք տեսել, այլի հո՜,
Ձեր այգու մեջ, այլի հո՜,
Ի՞նչ էր անում, այլի հո՜։
Թել էր մանում, այլի հո՜,
Ի՞նչ կաչ գլխին, այլի հո՜,
Կապույտ լաչակ, այլի հո՜,
Ի՞նչ կար մեջքին, այլի հո՜։
Արծաթ գոտի, այլի հո՜,
Ի՞նչ կար ոտին, այլի հո՜,
Կարմիր մաշիկ, այլի հո՜,
Բա ո՞նց եկաք, այլի հո՜։
Պռատ գառով, այլի հո՜,
Պոչատ հավով, այլի հո՜,
Տատիս տատի ծակված թավով, այլի հոոոո՜…..
Ծառ ծաղկեցավ
Սուրբ Կարապետա օրհնութենով, օրհնութենով,
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Սուրբ Գևորգի օրհնութենով, օրհնութենով,
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Սուրբ Սարգիսի օրհնութենով, օրհնութենով,
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Սուրբ Կարապետա օրհնութենով, օրհնութենով,
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Սուրբ Թադևոսի օրհնութենով, օրհնութենով,
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Սուրբ Հովհաննեսի օրհնութենով, օրհնութենով,
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Սուրբ Հակոբի օրհնութենով, օրհնութենով,
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր: