Վայր՝ Հյուսիսային դպրոց — պարտեզ

Ժամանակահատված՝ ուսումնական տարի

Մասնակիցներ՝ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի Հյուսիսային դպրոց — պարտեզի 5 – 6 տարեկան սովորողներ

Նպատակ`

ազգային մշակույթի յուրացում աշխատանքային երգերի միջոցով:

Ընթացքը՝

• տարբեր աղբյուրներից ուսումնասիրում են աշխատանքային երգերի մասին
• համակարգում են հիմնական գործողությունները,
• սովորում են աշխատանքային երգեր, պարերգեր, պարեր
• խաղում են աշխատանքային խաղեր

Արդյունքները՝

• Մասնակիցները կիմանան աշխատանքային ազգային երգեր:
• Կկարողանան մասնակցել գործողությունների ընթացքին, ավելի պատկերավոր կհասկանան բուն աշխատանքի ընթացքը։

Հետևություն՝

• Ի՞նչ տվեց այս աշխատանքը մասնակցին:
• ի՞նչ նորություն կարողացավ ներմուծել աշխատանքային երգերը կատարելիս, կցանկանա՞ նորից կատարել և նոր կյանք տալ:

Արդյունք՝

Նկարել, տեսագրել, գրի առնել աշխատանքի ընթացքը, ներկայացնել Քոլեջի և հյուսիսային դպրոցի ենթակայքում, կրթահամալիրի կայքում՝ ֆիլմի, ֆոտոպատումի, նկարագրության տեսքով:

Ծրագիր՝

• Հեփ,հոփ
• Ջաղացս մանի, մանի
• Տատիկ զալուլ կմաղեր
• Հախչա, Հուխչա
• Գունդ անեմ
• Քուրիկ Զիզի
• Ցորեն եմ ցանել
• Հաց կթխեմ գարիա
• Հունձքի երգ
• Բաղը քաղինք
• Քաղենք խաղողը

Տեքստեր՝

Հեփ,հոփ

Լանջի հողին, հեփ, հոփ, հեփ, հոփ,
Հացնա կողին, հեփ, հոփ, հեփ, հոփ
Ուտեմ համեմ, հեփ, հոփ, հեփ, հոփ
Ցորեն ծամեմ, հեփ, հոփ, հեփ, հոփ
Լուսնյակ գիշեր, հեփ, հոփ, հեփ, հոփ
Տափակ կտեր, հեփ, հոփ, հեփ, հոփ
Աննա խանում, հեփ, հոփ, հեփ, հոփ
Քունդ ա տանում: Հեփ, հոփ, հեփ, հոփ:

Ջաղացս մանի, մանի

Ջաղացս մանի մանի, չըխկ չըխկ, հա չըխկչխկա:
Ցորենը ալյուր անի, չըխկ չըխկ, հա չըխկչխկա:
Ջաղցի քարեր չըխկչըխկա, չըխկ չըխկ, հա չըխկչխկա:
Քունս անուշ կտանի, չըխկ չըխկ, հա չըխկչխկա:

Աղունը փոշի փոշի, չըխկ չըխկ, հա չըխկչխկա:
Ալրատունը կհոսի, չըխկ չըխկ, հա չըխկչխկա:
Ախպեր ջան խուրջինդ բեր, չըխկ չըխկ, հա չըխկչխկա:
Ածենք լուսը ալուրի չըխկ չըխկ, հա չըխկչխկա:

Տատիկ զալուլ կմաղեր

Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր հոնքերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր թըշերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր ուսերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր թևերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր թաթերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր դոշերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր փեշերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, վըր ոտքերուն կշաղեր,
Տատիկ զալուր կմաղեր, տատիկ զալուր կմաղեր:

Քուրիկ Զիզի

Քուրիկ Զիզի, կայնի, խաղա, լե, լե, լե, աշե,
Քուրիկ Զիզի, նստի, խաղա, լե, լե, լե, աշե,
Քուրիկ Զիզի, թեշիկ մանի, լե, լե, լե, աշե,
Քուրիկ Զիզի, ալուր մաղի, լե, լե, լե, աշե,
Քուրիկ Զիզի, խմոր շաղի, լե, լե, լե, աշե,
Քուրիկ Զիզի, թոնիր վառի, լե, լե, լե, աշե,
Քուրիկ Զիզի, հացը թխի, լե, լե, լե, աշե:

Հախչա, Հուխչա

1. Հախչա, հուխչա,
   Հախչա, հուխչա:
   Ախչի՝ հարս ի,
   Հարսը՝ թարս ի,
   Մերը՝ մերս ի,
   Հերը՝ հերս ի,
   Քուրը՝ քուրս ի,
   Պապը՝ թարս ի,
   Թոռը՝ թոռս ի:
2. Հախչա, հուխչա,
   Հախչա, հուխչա:
   Հարսի՝ ախչի,
   Սիրտը ա՜խ չի,
   Բողկը աղ չի,
   Սերը խաղ չի,
   Փեսեն կաղ չի,
   Բեղը կախ չի,
   Սիրտը պաղ չի,
   Առնի փախչի,
   Ճամփով բաղչի,
   Հե՜յ ջան , կաղ չի,
   Հե՜յ ջան փախչի:
   Հախչա, հուխչա,
   Հախչա, հուխչա:

Գունդ անեմ

Գունդ անեմ Գունդ անեմ, գունդ անեմ,
Տապ անեմ, ալուր ցանեմ, տապ անեմ, տապ անեմ,
Գունդ բացեմ, գունդ բացեմ, գունդ քցեմ, գունդ քցեմ,
Բատատին քցեմ, թոնրին խփեմ, հաց հանեմ, հաց հանեմ։

Ցորեն եմ ցանե

Ցորեն եմ ցանե արտը, ծլե, կանաչե,
Հեռու տեղ ախպերմ ունիմ, անկաջը   կանչե:
Կաքավ եմ քարի միջին, ցորեն եմ ցանե,
Ձեն կուտամ ձորի միջին, ցորեն եմ ցանե:
Հանդեն ծաղիկ քաղել եմ, ցորեն եմ ցանե,
Դաստա արել, կապել եմ, ցորեն եմ ցանե:

Կրկնակ. 

Ցորեն եմ ցանե արտը, ծլե, կանաչե,
Հեռու տեղ ախպերմ ունիմ, անկաջը կանչե:
Կաքավ եմ, սար ման գուկամ, ցորեն եմ ցանե,
Բլբուլ եմ, բաղ ման գուկամ, ցորեն եմ ցանե:
Գնացել ու եկել եմ, ցորեն եմ ցանե,
Չարոխ գուլպես կոկել եմ, ցորեն եմ ցանե:

Կրկնակ. 

   Ցորեն եմ ցանե արտը… 

Հաց կթխեմ, գարի ա

1. Հաց կթխեմ, գարի ա, Երի,
երի, էրվա, օ՜յ, օ՜յ,
Էս ինչ դժար տարի ա,
Շեկո ջան, էրվա, օ՜յ, օ՜յ:

2. Կրակը թռավ քարից,
Երի, երի, էրվա, օ՜յ, օ՜յ,
Ես կմեռնեմ քո դարդից,
Շեկո ջան, էրվա, օ՜յ, օ՜յ:

3. Ծով ա դառե մեր դաշտը,
Երի, երի, էրվա, օ՜յ, օ՜յ,
Լիքը հաց ա մեր տաշտը,
Շեկո ջան, էրվա, օ՜յ, օ՜յ:

4. Հաց եմ թխել մշակին,
Երի, երի, էրվա, օ՜յ, օ՜յ,
Հոտ քաշել մանիշակին,
Շեկո ջան, էրվա, օ՜յ, օ՜յ:

5. Հաց եմ թխել մշակին,
Երի, երի, էրվա, օ՜յ, օ՜յ,
Ետ եմ նստել դոշակին,
Շեկո ջան, էրվա, օ՜յ, օ՜յ:

6. Երեսիդ կարոտել եմ,
Երի, երի, էրվա, օ՜յ, օ՜յ,
Ոնց որ վարդ մանիշակին,
Շեկո ջան, էրվա, օ՜յ, օ՜յ:

7. Հաց կթխեմ, գարի ա,
Երի, երի, էրվա, օ՜յ, օ՜յ,
Կաքավները մավի ա,
Շեկո ջան, էրվա, օ՜յ, օ՜յ:

Հունձքի երգ

Մեր տանը դեմ հասած գարի,
Մեր տանը դեմ հասած գարի,
Քանի քաղեմհովը տանի:
Քանի քաղեմ հովը տանի:

Երկու կաքավ մեջ կը բանի
Երկու կաքավ մեջ կը բանի
Մեկն իմ յարիս շատ նըման ի:
Մեկն իմ յարիս շատ նըման ի:

Աչքը, ունքը թառը քաշած,
Աչքը, ունքը թառը քաշած,
Երեսները վարդ նըմանի.
Երեսները վարդ նըմանի.

Այդ իմ յարս է սրտով սիրած,
Այդ իմ յարս է սրտով սիրած,
Շրթներն ալ կեռաս նման ին,
Շրթներն ալ կեռաս նման ին:

Քովի արտըհասած ցորեն,
Քովի արտը հասած ցորեն,
Պիտի քաղենք ութը օրեն,
Պիտի քաղենք ութը օրեն։

Մեր ամբարներ պիտի լեցվին,
Մեր ամբարներ պիտի լեցվին,
Հատիկներով ոսկի նորեն:
Հատիկներով ոսկի նորեն:

<<Բաղը քաղինք>>

Բաղը քաղինք, խաղողը տարանք,
Չարազը, չարազը,
Ճառթեք, տըղներ, մաճառ խըմենք,
Ավազը, ավազը:

Խաղողը ճառթենք, կարմիր շիրան
Չըռչըռա, չըռչըռա,
Լըցնենք կարասն, էփի, թափի,
Վըռվըռա, վըռվըռա:

Դե՛, Ճառթի, հա՛, դե՛. Ճառթի, հա՛,
Կըրընկի, կըրընկի,
Չըփչըփացրու, ֆըռռա — խաղա
Տըրընգի, տըրընգի:

Խաղողը ճառթի, շիրան հանենք,
Ճըփճըփա, ճըփճըփա,
Մաճառ խմենք ու խաղ կանչենք,
Զըրընգա, զըրընգա:

<<Քաղենք խաղողը>>

Քաղենք խաղողը, լըցնենք կողովը,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Բե՛ քաղենք սևը, փըռենք արևը,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:

Բե՛ քաղենք խարջին, ծախենք, տանք խարջը,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Քաղենք Ըռըզգին, աղեկ կտան գին,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:

Քաղենք լալվարին, էս տարվա բարին,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Քաղենք Քիշմիշին, տանք մեր Անուշին,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:

Քաղենք Սաթենին, տանք Սաթենիկին,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Քաղենք Նազելին, չըմընա կալին,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:

Քաղենք Արենին, շուտ գըցենք գինին,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Լըցնենք կարասը, որ շուտ խաղ ասը,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:

Լըցնենք տըճերը, որ շուտ ճըկմըկա,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Շուտ գցենք մաճառ, խմենք անպատճառ,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:

Փըռենք բոլ չամիչ, ուտենք քիչ ու միչ,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Բոլ դոշաբ էփենք, ձմեռը շըփենք,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:
Անենք բոլ կախան, պըրծնի մեր յախան,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ: